Κυριακή του Θωμά

''Ο Κύριός μου και ο Θεός μου''

      ''Της αναστάσεως του Κυρίου το χαρμόσυνο άγγελμα εδόνησε κατά του μεσονύκτιο του Πάσχα την ήσυχη εαρινή νύκτα.Το ακούσαμε και πάλι με σκιρτήματα χαράς κάτω από τον έναστρο ουρανό στα προαύλια των ναών μας.Οι λόγοι του λευκοφόρου άγγελου «Ηγέρθη,ουκ έστιν ώδε» επαναλήφθηκαν από τα στόματα των αρχιερέων και των ιερέων μας και τα χείλη μας έψαλαν τον θριαμβευτικό ύμνο «Χριστός ανέστη εκ νεκρών,θανάτω θάνατον πατήσαν».Και εμείς,«οι εν τοις μνήμασι»,οι συνταφέντες με τον Κύριο,μαζί με τους απ’αιώνος κατεχομένους στα δεσμά του Άδου,νοιώσαμε το σκίρτημα της νέας  ζωής.

   

   Σ’αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται η πεμπτουσία του Χριστιανισμού.Γι’αυτό και το γεγονός της Αναστάσεως αποτελεί το κεντρικό θέμα της λατρείας μας,το θέμα του Πάσχα αλλά και όλων των Κυριακών του έτους.Ο Χριστιανισμός στηρίζεται επάνω στον κενό τάφο του Κυρίου.

   

   Ο πανηγυρισμός του Πάσχα συνεχίζεται καθ’όλη την εβδομάδα που το ακολουθεί,την Διακαινήσιμο,την νέα εβδομάδα.Όλη αυτή λογίζεται ως μια πασχάλιος ημέρα,κατά την οποία «αυτήν την ζωηφόρον ανάστασιν εορτάζομεν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού»,κατά το συναξάριο.Και η εβδομάδα κατακλείεται με την όγδοη ημέρα,την Νέα Κυριακή,την άλλως λεγόμενη Κυριακή του Θώμα ή του Αντίπασχα.Αυτή είναι ο τύπος της όγδοης ημέρας του μέλλοντος αιώνος,«ότι εις εικόνα τάττεται της απεράντου εκείνης ημέρας,της εν τω μέλλοντι αιώνι,ήτις και πρώτη και μια έσται πάντως,μη νυκτί διακοπτόμενη»,κατά το συναξάριο.

   

   Δεν είναι όμως η Κυριακή του Θωμά εξεικόνισμα του μέλλοντος αιώνος απλώς και μόνο γιατί είναι η όγδοη ημέρα από του Πάσχα.Αλλά και γιατί είναι η ημέρα της παρουσίας του Χριστού στο μέσον του κύκλου των ένδεκα μαθητών,της διαπιστώσεως του γεγονότος της αναστάσεως,της άρσεως κάθε αμφιβολίας,της προσωπικής κοινωνίας και της ψηλαφήσεως του αναστάντος.Ακριβώς δε η παρουσία αυτή και η ψηλάφησις είναι τύπος της αιωνίου παρουσάς του Χριστού κατά τον μέλλοντα αιώνα εν τω μέσω της Εκκλησίας Του.Τότε τίποτε δεν θα εμποδίζει την ποθητή θέα του Θεού,του Χριστού,και την προσωπική επικοινωνία με αυτόν.Τότε τα φράγματα της δυσπιστίας θα πέσουν και μαζί με τον Θωμά ο λαός του Θεού θα ομολογεί την σωτήριο ομολογία:«Ο Κύριός μου και ο Θεός μου».

   

   Από την υμνογραφία της εορτής σταχυολογούμε το δοξαστικό του εσπερινού.Αναφέρεται στην είσοδο του Χριστού κεκλεισμένων των θυρών κατά την Κυριακή του Πάσχα στο υπερώο της Σιών.Ο Θωμάς απουσίαζε και με δυσπιστία εκφράζεται για το γεγονός της Αναστάσεως.Θέλει για να βεβαιωθεί να δει με τα ίδια του τα μάτια τον Κύριο.Να δει την πλευρά,από την οποία έρρευσε το αίμα και το ύδωρ,ο τύπος του βαπτίσματος.Να δει την πληγή,από την οποία ιάθηκε η μεγάλη πληγή,ο άνθρωπος.Να δει ότι ο αναστάς δεν είναι πνεύμα,φάντασμα,αλλά άνθρωπος με σάρκα και οστά.Και αυτόν τον αναστάντα Κύριο,που κάτησε τον θάνατο και πληροφόρησε την αλήθεια της αναστάσεως Του στον δύσπιστο Θωμά δοξολογεί ο ποιητής του ύμνου.

«Τών θυρών κεκλεισμένων, επέστης Χριστέ πρός τούς Μαθητάς, Τότε ο Θωμάς, οικονομικώς ουχ

ευρέθη μετ' αυτών, έλεγε γάρ, ου μή πιστεύσω, εάν μή ίδω καγώ τόν Δεσπότην, ίδω τήν πλευράν,

όθεν εξήλθε τό αίμα, τό ύδωρ, τό βάπτισμα, ίδω τήν πληγήν, εξ ής ιάθη τό μέγα τραύμα ο

άνθρωπος, ίδω, πώς ουκ ήν, ως πνεύμα, αλλά σάρξ καί οστέα, ο τόν θάνατον πατήσας, καί

Θωμάν πληροφορήσας, Κύριε, δόξα σοι.»

   Και κλείνουμε με την ενάτη ωδή του κανόνος της ημέρας,ποίημα του Ιωάννου Δαμασκηνού.Ο ειρμός δοξολογεί την Θεοτόκο,την μητέρα του Αναστάντος.Τα τρία τροπάρια αναφέρονται στην εμφάνιση του Χριστού στους μαθητές,στην ψηλάφηση του Θωμά και στην βεβαίωση της θείας αναστάσεως.Είναι από τα ωραιότερα τροπάρια της Νέας Κυριακής:

«Σε την φαεινήν λαμπάδα

και μητέρα του Θεού,

την αρίζηλον δόξαν

και ανωτέραν πάντων των ποιημάτων,

εν ύμνοις μεγαλύνομεν».

«Σου την φαεινήν ημέραν

και υπέρλαμπρον,Χριστέ,

την ολόφωτον χάριν,

εν η ωραίος κάλλει τοις μαθηταίς σου

επέστης,μεγαλύνομεν».

«Σε τον χοϊκή παλάμη

ψηλαφώμενον πλευράν

και μη φλέξαντα ταύτην

πυρί τω της αΰλου θείας ουσίας,

εν ύμνοις μεγαλύνομεν».

«Σε τον ως Θεόν εκ τάφου

Αναστάντα Χριστόν,

ου βλεφάροις ιδόντες,

αλλά καρδίας πόθω πεπιστευκότες,

εν ύμνοις μεγαλύνομεν».

(''Λογική Λατρεία''- Ιωάννης Φουντούλης)