Κυριακή των Μυροφόρων

 ''καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ.''

  

''Διατί άραγε;Διότι είδαν καταπληκτικόν και παράδοξον πράγμα,κενόν τον τάφον,όπου προηγουμένως τον είχαν ιδεί να τοποθετήται.Δι'αυτό και τας ωδήγησε να ιδούν,δια να γίνουν μάρτυρες και των δύο,και του ενταφιασμού και της αναστάσεως.Διότι κατενόουν ότι κανείς δεν ημπορούσε να τον πάρη,αφού εφύλασσαν τόσοι στρατιώται,εάν δεν ανέστηνεν ο ίδιος τον εαυτόν Του.Δι'αυτό και χαίρονται και απορούν και αμοίβονται για την τόσην παραμονήν των,με το να ιδούν πρώται και να διακηρύξουν όχι μόνο όσα ελέχθησαν,αλλά και όσα ωράθησαν''

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

    ''Κατά ένα παλαιό λειτουργικό έθιμο της Εκκλησίας μας,την επομένη των μεγάλων εορτών τελείται η «Σύναξις»,πανηγυρική δηλαδή συνάθροιση των πιστών,προς τιμήν των ιερών εκείνων προσώπων,που διεδραμάτισαν ένα σπουδαίο ρόλο στο εορτασθέν γεγονός.

   Στο ίδιο λοιπόν αίτιο οφείλεται και ο εορτασμός κατά την αυριανή Κυριακή δύο ομάδων προσώπων που υπηρέτησαν το γεγονός της αναστάσεως του Κυρίου,αφ’ενός δηλαδή του Ιωσήφ του από Αριμαθαίας και του Νικοδήμου,που έθαψαν το σώμα του Κυρίου,αφ’ετέρου δε των μυροφόρων γυναικών,που ήλθαν να αλείψουν με μύρα το σώμα και πρώτες είδαν τον αναστάντα Κύριο.Σύμφωνα λοιπόν προς τα ανωτέρω η σύναξη προς τιμή των ιερών αυτών προσώπων θα έπρεπε να εορτάζεται την επομένη του Πάσχα,την Δευτέρα της Διακαινησίμου.Αλλ’όλη εκείνη η εβδομάδα,κατείχετο από το θέμα της αναστάσεως.«Ελογίζετο» ως μια πασχάλιος ημέρα.

   Η κοινή εορτή των μαθητών του Κυρίου,του Ιωσήφ και του Νικοδήμου,και των μυροφόρων γυναικών εορτάζεται προς δόξαν και τιμήν της αναστάσεως του Χριστού.Είναι δηλαδή μια ανακίνηση,μια ανανέωση του αναστάσιμου πανηγυρισμού με νέο κέντρο,τα πρόσωπα που άμεσα συνδέθηκαν με αυτόν.

   Τα δύο λοιπόν αυτά σοβαρά και ευϋπόλητα πρόσωπα (ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος) προσάγονται από την Εκκλησία σαν δύο αψευδείς μάρτυρες του θανάτου και της ταφής του Χριστού.Αυτοί τον είδαν νεκρό,ζήτησαν το σώμα από την ρωμαϊκή αρχή,το κατέβασαν από τον σταυρό,το άλειψαν με τα αρώματα και το τύλιξαν στα σάβανα,το μετέφεραν και το έθαψαν και προσεκύλησαν «λίθον μέγαν» στη θύρα του μνημείου.Είναι σαν μια έμμεση απάντηση σ’εκείνους που τυχόν θα αμφέβαλλαν για τον πραγματικό θάνατο του σταυρωθέντος.Και εδώ μάρτυρες του θανάτου του Χριστού δεν είναι μόνο οι στρατιώτες του αποσπάσματος,ο εκατόνταρχος,ο Πιλάτος,οι παριστάμενες γυναίκες.Αλλά και δύο άρχοντες των Ιουδαίων.Δύο κοινώς ανεγνωρισμένα και τιμώμενα πρόσωπα.

   Οι εκκλησιαστικοί ποιητές έβαλαν στο στόμα τω δύο αυτών ανδρών θαυμάσιους επικηδείους θρήνους.Ένας από αυτούς είναι και εκείνος που πλέκεται στο δοξαστικό των απόστιχων του εσπερινού.Είναι ένας από τους ωραιότερους ύμνους και ψάλλεται και κατά την ημέρα του θανάτου του Κυρίου,την Μεγάλη Παρασκευή,και κατά την ακολουθία της Κυριακής των Μυροφόρων:

«Σε τον αναβαλλόμενον το φως ώσπερ ιμάτιον,

καθελών Ιωσήφ από του ξύλου συν Νικοδήμω

και θεωρήσαν νεκρόν γυμνόν,άταφον,

ευσυμπάθητον θρήνον αναλαβών,

οδυρόμενος έλεγεν

οίμοι,γλυκύτατε Ιησού!

Ον προ μικρού ο ήλιος

εν σταυρώ κρεμάμενον θεασάμενος

ζόφον περιεβάλλετο

και η γη τω φόβω εκυμαίνετο

και διερρύγνυτο ναού το καταπέτασμα·

Αλλ’ιδού νυν βλέπω σε

δι’εμέ εκουσίως υπελθόντα θανάτον.

Πώς σε κηδεύσω,Θεέ μου;

Ή πως σινδόσιν ειλήσω;

Ποίαις χερσί δε προσψαύσω

Τον σον ακήρατον σώμα;

Ή ποία άσματα μέλψω

Τη ση εξόδω,οικτίρμον;

Μεγαλύνω τα πάθη σου,

υμνολογώ και την ταφήν σου

συν τη αναστάσει κραυγάζων·

Κύριε,δόξα σοι».

   Αν ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος είναι οι μάρτυρες του θανάτου και της ταφής,οι μυροφόρες γυναίκες είναι οι πρώτοι μάρτυρες της αναστάσεως.Αυτές έγιναν από μυροφόροι ευαγγελίστριες κι’έφεραν το ευαγγέλιο της εγέρσεως στους μαθητές και τον κόσμο.

   Αυτήν δε ακριβώς την μετάβαση των μυροφόρων στο μνήμα και το αγγελικό μήνυμα,το άγγελμα της αναστάσεως,ποιητικά επεξεργάζετια το δοξαστικό των αίνων.Είναι ποίημα του βασιλέως Λέοντα του Σοφού και εμπνέεται από την σχετική αναστάσιμη περικοπή του Κατά Μάρκον Ευαγγελίου,το Β’ εωθινό Ευαγγέλιο των Κυριακών:

«Μετά μύρων προσελθούσαις

Ταις περί την Μαριάμ γυναιξί

Και διαπορουμέναις

Πώς έσται αυταίς τυχείν του εφετού,

Ωράθη ο λίθος μετηρμένος

Και θείος νεανίας

Καταστέλλων τον θόρυβον αυτών της ψυχής·

Ηγέρθη γαρ,φησιν,Ιησούς ο Κύριος·

Διο κηρύξατε τοις κήρυξιν αυτού μαθηταίς

Εις την Γαλιλαίαν δραμείν

Και όψεσθαι αυτόν αναστάντα εκ νεκρών,

Ως ζωοδότην και Κύριον».

   Και πάλι λοιπόν την Κυριακή των Μυροφόρων θα δοξολογηθεί ο νικητής του θανάτου και του Άδου.Ο νεκρός – το βεβαιώνουν ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος,που έγινε ζων – το βεβαιώνουν οι μυροφόρες.«Η ζωή η αθάνατος» που κατέβη στο βασίλειο του Άδη και τον ενέκρωσε με το ανέσπερο φως Του,με την αστραπή της Θεότητός Του.Αυτός που που ανέστησε τους πεθαμένους από τα σκοτεινά μνήματα.Ο ζωοδότης,που με την ανάστασή Του σύναψε σε ατελεύτητο δοξολογία τις δυνάμεις των ουρανών και τους λαούς της γης.Αυτός που πέθανε και κατέβη στον Άδη,για να μας ανεβάσει με την έγερσή Του στους ουρανούς.

   Αυτό ακριβώς ψάλλει ο υμνωδός του αναστάσιμου απολυτικίου,που θα ακουσθεί την Κυριακή αυτή στους ναούς μας:

«Ότε κατήλθες προς τον θάνατον,

η ζωή η αθάνατος,

τότε τον Άδην ενέκρωσας

τη αστραπή της Θεότητος·

ότε δε και τους τεθνεώτας

εκ των καταχθονίων ανέστησας,

πάσαι αι δυνάμεις

των επουρανίων εκραύγαζον·

Ζωοδότα Χριστέ ο Θεός ημών,

δόξα σοι».

(''Λογική λατρεία'' - Ιωάννης Φουντούλης)